Mmantsho

Ba re ge ba itaola ka polelo ba re o Mmantsho
Ba itira eke ga ba bone bobotsana bja gago, mona o lala o ba kgama
Ba re ge ba ikwa go inyatša ba pompa makoko ka wena
Ba itira eke ga ba tsebe gore bobotse ga bo na sebopego se tee fela
Naa ge ba itshehlefatša ka melora ya mabalabala wena o re ba leka go dirang?
Se belaele ge ba bagolo le ba bannyane ba go nyefola
Bobotse ke bja gago mosehlana, ke bja bona magomahwibedu
Se belaele ge ba go tšeela fase, go wena ba a ipona mme go bona o gona

A mahlwana ao a ditholla a bulege serobadipelo
A kgone go bona kgwekgwe ya taba le ge e fihlilwe seolong le makeke
Ditlolatlolane tsa go utswa mmalana wa gago ke maphaaphaa
šunya nkwana yeo ya lenono ge ba go fa ditlolo tsa go se phagamiše lebalana la gago
Phethola mahlo o lebelele ka thoko ge ba leka go phošolla tša go se be gona
Sega o hlomogile pelo, menomašweu a ba bonegele tsela ka gore ba timetše
Ke a go anegela kgaetšedi bja gago boreledi ke bja moswananoši
Dula o iketle ka gare ga mmele le lebala la gago
Ka ntle go tšona, ka ntle ga bowena go a rotola e re ke go utullele
Ga go na borutho ka ntle ga bonnete bja se o lego sona
Hlaba kolobe o ipshine ma moyana ge o foka kgaetsedi ya masogana

Letšatši le re ge le hlaba ya ba le gopotše go bonegela sefahlego sa gago
Pula e re ge e ena ya ba e duma go ka rothela godimo ga mmetšana wa gago
Lehlwa ge le ewa ka go lakalela Afrika le ba le keketla ke mona wa bobotsana bja gago
Ke re le dinonyana ge re re “tswii tswii” di ba di reta la gago leina
Nkwešiše Mmantsho ngwana’thari ya magoši
Ge ba nyefola wena, ba sega wena, ga ba nyefole wena, ga ba sege wena
Sa bona ke sello sa ka teng boka nku ramamina
Sega le bona ba bone bobotsana bja gago ba lewe ke dihlong

Ithate mme o ihlokomele o sa lakalele
Phadimiša lebala la gago ka makhušana ba go bone o goroga kgojana
O re go dira bjale o se tsinkarele kudu sefahlegong wa lebala kgopolo le maitshwaro
Galefiša bjoko bja gago ka dingwalwa, mmino le bohlale bja segologolo
Mme o re ge o fetša o ikokobetše ka bodibeng bja botho, hlompho le leratorato
E re ke go botše, sefahlego le mafuri fela di ka se go fe bobotše bja go felela phaa!
Naa go reng tholla re e katoga le boreledi bja yona?
Mahlo le mogopolo ge di bulegile o ka se forwe ke motho
Ba tla re ge ba go gegea wa ba lebelela ka moya wa kwelobohloko
Gore ka nnete ba timetše, ga ba tsebe
Wa tswela pele wa phadima, wa myemyela, wa rata bohle
Wa tswela pele wa re bonega tsela wena Mmantsho

Nna Modingwana!

Ge ke itheta ke ikiba dikgara ka leswika mme gwa kwagala mošito eke wa moropa

Ge ke retwa ke mašaba a ka ao a nkhunamelago ke bitšwa ka mainaina

O kwe fela ge kgwedi e eya bofelong naga e duma, le dimumu di bolela

O kwe fela ge go ralokwa dipere gore ke dirišang lešaba la ka

Wa bona radimpa a kgotla fa, go eštwa meetse fale, o tsebe gore ga go mongwe motho, ke nna ke fetile

Nna modingwana wa lefase le godingwanyana, tlasana ga maru bofihla sephatšamaru le bononyana.

Yo a rego ga a nthate, rakgadi’a mmago mogwera’gwe ke ngwana’moloi!
O tla ba a era bjang mola le marena ao a khunamelwago a nkhunamela?
Ke re le Baruti ba re ge ba rera, ba bitša la ka leina thobela.
Mankgonyaneng pukung ya boMateu ke a tsebega
Gothwe ke mobe gwa fetša gwa thwe ke yo mmotse
Se tšhoge morwa’rre le wena boikgethelo bja gore o mpona bjang o nabjo.
Se thabe kudu kgaetšedi ya Mašilo, ge o ka mpona ke le mobe o tla šulafalelwa

Ba re ke re Lekgebakgeba, šeleng, Ya go reka, ‘zaaka’ le ge ba bantšhi ba mpitša tšhalete!
A ka maina o ka se a fetše, sa ka sereto se na le hlogo eupša sa hloka mosela.
Digwagwa le mekgaritswane di a sohlwa fao ke tshepishitswego
Go thwe “Sengwe le sengwe ke tla se dira, wena mphe fela setsekana sa ka”
Wa nhloya o kotsing, wa nthata kudu o kotsing.
Nna le kgomo ya mošate ga re fapane ga kaalo, ke dio ba fela ke le kaonana go e feta

Ka tsena ka lapeng ke a aga ka fetsa ka pshatlaganya ge ke ratile
Maatla a ka ke ledimo, kwano le lerato makgatheng ga bana ba mpa ke a fofora ka feta
Ge nka re ke dira mabotse le gona o ka se rate ke go botše.
Gauteng le Kapa ge di eme ka tsela yela, ke nna mo ke fetilego.
Ge o bona boramafahla dimpa di gošogile di kgorometšwa ka difatanaga , ke nna modingwana
Madila le nama o tla di tsea kae ge o sa ikgweranye le nna?
O a nthata, ga o nthate o tla nkhunamela, se nngangiše.
Ka bolela ke boletse nna phekokgolo ya dihlalefi le mašilo, o rata bjaang?!

Mo leseng

Mo leseng ke galase, o tla phumega
Mol eseng ke letswai, lerothiana la pula le a mo tološa
Mo leseng ke mmasebotsana, dikobjana ga di mmatamele
Le reng le sa lese motho yo le duletse go mo khunamela?!

Ge go tsogiwa ka mahube, yena o robetše
Ge go iwa mašemong, yena o penta sefahlego ka melora ya mebalabala
Gore naa mphufutšo o tla ja wa phatla ya mang, go tseba yena le pelo ya gagwe
Ke Mmapelo o ja setari, ke maganagobotšwa
Dikeletšo ga a tšee tša motho, motho ke yena fela
Naa ge tšhwene mahoboko ge e re hoo, ga se gona e botile lewa?
Lewa la gagwe ga le tsebje, le malekelekeng boyatšhwene-mothogaafihle

Bodulo bja nko ke phatleng, esego tlasana ga mahlo
Melomo e phela e petlotšwe boka lelengwana la seeta sa setagwa
Ga a rate batho, ga a rate lerato
Mmala wa meno a gagwe ga o tsebje, le ge go ka thwe ke a matala bohle re tla gana ka la go reng?
Le ge go ka thwe meno ga a na ona re ka se gane, re tla dira bjalo re a bone kae?
Mohla a bula molomo ke ge a hlapaola batho
Ganong ga gagwe go kobofetše, go leswiswi

Mosehleng le Lephefo wee!
Naa ge le ka lesa motho yo le tla longwa ke eng?
Botse bo kae le mophelela mola a lena maphelo a eme tsirrr?
Le mo tloletšang makhura molomong mola ya lena e sehlefetše?
Ka re mo leseng, ya gagwe nako e tla fihla
Mo leseng, o tla di bona.

Moikiledi

Ke Moikiledi, ke seithati,  ke ngwana maphela ka go ikilela!
Ke naswana ya go tepa, e tepiša mmetšana le bofsa bja yona tšhirogela ka thokwana wena ralekgeswa
Selwana sa go goka seboka sohle, tau tša mariri tša rothiša mare a ledumišego, o kile wa se bona kae?!
Mmejana ke lebotlelo, mphe ke nwe a mokgako ke nyorilwe
Wa bona ba mafatla ba kopane le badikana mme diledu di kadietše o tsebe gore o fetile Moikiledi
Ga a phadime makhura o phadima matutu boka lesea seilantepa!

Ke Moikiledi o ila diaparo, o ila ntepa, ga a ikgathalele
Ba re ge ba kgalemela ba bagolo a fetola ka la gore ke fihlang sa phošo?
A re ke Moikiledi ke Setepi ke tepa boka lesea ke lesea mmeleng
A re naa rope sa ka se sentšeng se tlaišwa ka phišo bošego le mosegare?
Ya ka ya bosadi tšhika e sa bapegile boka tente, e thibile pula ya meetse a go leba madibeng
Sediba seo go kgiwago a mokgako gona ga ke se tsebe, tša madibeng ga ke nyake go di tseba di tla ntlaba

Ba itekile mahlatse boralekgeswa ba bagolo le ba bannyane
Ba motshepiša maswi, dinose le bophelo bjo bo sa felego
Ba kokota kgorong ya tšhemo ya gagwe ka mašeleng le dimpho
Ba re morogo o tala re a o bona, ga o re bulele ra kga ra swabiša tlala ya letheka naa?
Ba re sediba re a se kwa se ela metsana a go fola, ga o re re nwe re swabiše lenyora naa?
A šunyalala eke o jele tholla a bona boreledi bja yona ka ntle kgane boteng bo a galaka
A se tšeatšee ke diphefsana Moikiledi, a re tlala ga ke e tšhabe!

Thekana ke la tšhošwane, melomo ka bohwibeštana e etša lego
Mahlo ke dithokolwana, a tuka bohlale boka a lesea thobela
Banna mekgona e dutše diphatleng boka ditšhwene mahoboko
Go thwe naa legolehwibedu la go hloka seboko le antšwe ke sehlare sa mohutamang?
Gwa thwe naa tholla e reng e le boreledi ya ba ya tsefa le ka gare?
Ka ge moletangwedi e le moletaleswiswi, moletakarabo e tla ba moletalefeela
Ke Moikiledi seilantepa ngwana maphela ka go ikilela!

Sepedi, Bopedi, Mopedi

[Sepedi, Bopedi, Mopedi]

Sepedi, Bopedi, Mopedi

Kgomo e a tshwa! E gangwa ke mang? E tla gangwa ke mang ge e se nna Mmalegola, Setepi Sekgantšhammele?! Nna ngwana’thari ye ntsho wa go rotoga Sekgotle Ga-Mmapelegabatho, Sekgotle sa Mmathari’anamane. E re o sa gopotše go ntshotolla wa ntshwa mare, o hlabe kolobe o mphe tsebe ke go foke! 

Heeela wena morwa’Hunadi le Hlahladietšane! Naa ge naga e duma bjale o a ekwa naa? E re ke re “Sepedi, Bopedi, Mopedi!”.  Ke rile ge ke fihla Gauteng maboneng ka dumedišwa ke setshego ka letsogo. Diphiri tša toropo di sega bosehlana bja kokoilane ya ka le maminana a ka. Ka re ke botšiša gore di tsikiritlwa ke eng, ka otlwa ke setshego sa go feta sa pele ka legoswi. Go thwe go tshegwa polelo ya ka bana ba ‘kgeswa la mmirwa wešo; ke ra sona Sepedi thobela!

Sepedi, Bopedi, Mopedi! Ba lekile go ntšhošetša ka go phura sejahlapi sa go tšwa ka dinko le ditsebe makgarebjana a sekgoweng. Ka tatamela ka gonnyane ka nagana go katakatela morago goba ka thokonyana boka letlapakgerere maloma’allišabannabakoma. Ka gopola mohlamonene bophelo e sa le kgotlaomone, mola ke sa le naletšana ya mmotwana wešo kua gae Ga-Mahlako. Ke re ge ke tsatsankela mathaka, ke dira bjalo ka dika le diema. Hono le, dika le diema ke marumo ao manaba a nhlabago ka ona.

La re ge le kotumela ka thaba ya bodikelatšatši ka fapantšha marago ke a lebšitše gae. Ka re ge ke lebaleba ka thoko ka bona thaka tša ka di lebile magaeng di kadieditše matsogo, etšwe nna ke kakatletše se le sela. Ka ipea pelwanašwaana ka la gore ke ba phadile. Ka ikgweranya le sesepa sa mokhomole mme makhura a phadimiša kokoilane ya ka. Aowa, ke ka leo letšatši mo ke tsebilego molodi wa masogana a Gauteng. Ka boela go beng nna, mosepelo wa swana le wa phikoko sekgantšhamabala thobela. Ka dira seo ke tumilego ka sona morago gae. Ka kganyetša ruri, ke kganyetša le gore ke Mopedi wa Limpopo ga boMaria.

Mašotša a ile a katoga hlogo ya ka, mme meriri ka e fophafopha ka ditšhipi tša boramošweu. Le yona ya dumela go tatagana ya ntira mothwana. Khiba le masantase ka di ngala, ka bofa letheka ka lepanta la go itshwanetša le la dinkgwete tša boramatswele. Ba re ge ba nhlaola ba mpitša nhlwamakhura mme ‘Mopedi’ ya ba seo ke lego sona esego leina la ka.  Ba re ge ba ikgorametša go nna makgarebe a Gauteng ka ingwaya tsebe ka re nna sa dinko seisemane ga ke se kwe. Ba ithapeletša go nna kgošigatšana ba ithuta Sepedi sešo. Ka nywanywa ka thoko mme ka bobolela ka pelong ka re “Le telela bana ba thari”.

Nke o mphetiše mo wena radimpa wa ditedu tse nkego o pudi ya phooko! O boditšwe ke mang gore ke tlišitšwe ke tlala mo Gauteng? O boditšwe ke mang gore gae Bopedi re šeba ka lekgai mme sekhampelele re theošetša ka sona? Naa o bone go ngwadilwe gore” nthuše ka šeleng nna ke tla go thuša ka go kga morogo” mo phatleng ya ka? Tlala ke phoko morago ke tšwang ke go hlathollele. Nama re a šeba mme ra tlola makhura a yona. Dienywa re kga re kaname ka fase ga sehlare, mahlo re pontše.  Fa ke tlile go epa gauta mme ke boele le yona morago ke tšwago. Fa, ke tlile go gaša peu ya Sepedi go bao ba re lebelelago eke ga re selo le ge mmu wa Bopedi ba sa o tsebe. Ge ntwa go lwewa ya mantšu, lerumo la ka ke Sepedi, Bopedi, Mopedi; dira ka go loka o ntšhupetše gore ke tla tšhaba mang?! 

Thetotumišo ka Mmalegola Elizabeth 'Liz' Letsoalo

www.sepedibopedi.com